فهرست مطالب
مقدمه دفتر
مقدّمه مؤ لف
ديباچه مترجم
بخش اوّل : تاريخ پزشكى
يادآورى :
فصل اوّل : پزشكى پيش از اسلام
آغاز پيدايش دانش پزشكى
رابطه علم پزشكى با سحر و كهانت
دانش پزشكى در ملل گذشته
1 - دانش پزشكى در ميان مصريان
2 - علم پزشكى در ميان كلدانيان ، بابليان ، آشوريان و بنى
اسرائيل
3 - پزشكى نزد هنديان
4 - پزشكى نزد چينيان
5 - دانش پزشكى در يونان و روم
6 - پزشكى و ايرانيان
دانشگاه جندى شاپور
7 - پزشكى و عرب پيش از اسلام
پزشكى جاهلى
مقام و منزلت پزشكى در دوره جاهليت
پزشكان عرب در عهد جاهليت
زنان و پزشكى
فصل دوّم : پزشكى در دوره اسلامى (قرنهاى اوّل و دوّم هجرى )
عرب صدر اسلام و پزشكى
پزشكى در صدر اسلام
نقش ملل غير مسلمان در نهضت علمى
پزشكى در قرن اوّل هجرى
پزشكى در سخنان معصومين (ع )
مسلمانان و طب
حركت ترجمه
پزشكان عصر ترجمه
شهرت يا واقعيت ؟!
سير تأ ليف و شكوفايى طب در ميان مسلمانان
تأ ليفات پزشكى و تأ ثير آنها در نهضت اخير
پاره اى از نوآوريهاى پزشكى مسلمانان
نوآوريهاى پزشكى ابن سينا
داروسازى
آزمايش داروسازان
فصل سوّم : پزشكى يكى از مظاهر تمدن
تحقيقات پزشكى مسلمانان
امتحان پزشكان
تخصص در پزشكى
زنان و پزشكى
فراوانى پزشكان مسلمان
خدمات پزشكى و مسلمانان
فصل چهارم : بيمارستانها
رازى و تأ سيس بيمارستان
پاره اى از خصوصيات بيمارستانها
بيمارستانهاى صحرايى
بيمارستانهاى اورژانسى
اولين بيمارستان در اسلام
جريمه اموى !
بيمارستانها در قرن اوّل و دوّم هجرى
بيمارستانها در قرن سوم و پس از آن
بخش دوّم : اخلاق پزشكى در اسلام
فصل اوّل : مسؤ وليت پزشكى
احكام اسلام
حق تشريع از آن كيست ؟
گستردگى قوانين اسلام
طبيعت قوانين اسلام
فقيه و غير فقيه
پزشكى و فقيه
پزشكى در اعتبار شرعى
اهميت پزشكى در اسلام
وظيفه پزشك
پزشك و تجارت
اجرت پزشك
پزشكى در دايره تجارت
زندانى ساختن پزشكان نادان
ضمانت پزشك نادان
ضمانت پزشك دانا
دو روايتى كه ربطى به ضمانت ندارند
فصل دوّم : دانشجوى رشته پزشكى
خصوصيات دانشجوى پزشكى
دانشجو و تجارب پزشكى
استفاده از معلومات غير مسلمانان
سوگند اسلامى براى پزشك
فصل سوّم : پزشك و درمان
وظايف پزشك
سرعت در درمان
مداواى حكّام ستمگر
فرق نگذاشتن پزشك بين ثروتمند و فقير
تخصّص پزشك
1 - مهارت ، امانت و اعتماد
2 - خيرخواهى ، كوشش و تقوا
ابعاد و حدود خيرخواهى
1 - مدارا كردن با بيمار 2 - كار بيمار را به نحو احسن انجام دادن
روحيه دادن به بيمار
تقواى چشمى پزشك
روزه بيمار
از سفارشهاى اهوازى
دارو و درمان
اسراف دارو
مدت درمان
فلسفه تجويز دارو براى مريض
اشتهاى بيمار به غذا
بيمار را مجبور به راه رفتن نكنيد
حمل كردن دوا در مسافرت
عوارض جانبى دارو
حفظ اسرار پزشكى
دقت كردن در معاينه بيمار
ويژگيهاى پزشك ماهر
پزشك غيرمسلمان
فصل چهارم : پرستارى و بيمارستان
بيمارستان و خصوصيات آن
بيمارستانهاى نمونه
ويژگيهاى بيمارستان اسلامى
نگاهى بر آنچه گذشت
روابط پزشك با پرستار
پرستار در بيمارستان
معاينه و پرستارى زن توسط مرد و بالعكس
اوّل : پيرامون مداواى مرد توسط زن
دوّم : معالجه و مداواى زن توسط مرد
نگاه كردن به خنثى
كالبد شكافى
فصل پنجم : عيادت بيمار
فضاى عيادت
مريض ، دوستانش را از وضع بيمارى خودآگاه كند
اجازه بيمار براى عيادت
عيادت مريض مستحب است
طىّ طريق و عيادت بيمار
زنان و عيادت بيمار
عيادت ، هر سه روز يك مرتبه
عيادت بايد بعد از سه روز باشد
عيادت سه مرتبه باشد
اوقات عيادت
از چه كسى بايد عيادت كرد؟
عيادت كردن مردها از زنان
عيادت كردن از بنى هاشم
عيادت كردن از نزديكان و فاميل
هديه به بيمار
بيمار نبايد به عيادت كنندگانش شكايت كند
نزد بيمار نبايد از بلا و بيمارى پناه جست
نبايد نزد بيمار زياد نشست
مهربانى كردن نسبت به مريض
دعاى بيمار براى عيادت كننده و بالعكس
دعاى مساكين و فقرا براى مريض
سؤ ال از مريض در مورد حالش و در مورد آنچه اشتها دارد
آرزوى سلامتى و صحت
خوردن در حضور مريض
بعد از شفا يافتن ، به مريض چه بايد گفت
بخش سوّم : بهداشت و سلامتى
توجه :
فصل اوّل : مقدّمات
رعايت بهداشت در سطح وسيع
بحث پيرامون ويژگيهاى اشيا
دورنماى بحث
نظافت در تمام ابعاد
مثالهايى برآنچه گذشت
فصل دوّم : مسواك و خلال كردن
يك اشاره
سؤ ال و جواب
مسواك كردن
ديدگاه ائمه معصومين در مورد مسواك
گروه اوّل :
طايفه دوّم : مسواك كردن براى وضو و نماز
منافع مسواك و اوقات و كيفيت آن
اگر مردم منافع مسواك را مى دانستند
فوايد مسواك در روايات اهلبيت :
خلاصه مطالب قبل
مسواك كردن ، دندانها را سفيد مى كند
مسواك كردن ، بوى دهان را خوش مى گرداند
مسواك كردن ، جرم دندان را از بين مى برد
مسواك كردن ، لثه را تقويت مى كند
مسواك ، چشم ها را روشنى مى بخشد
مسواك ، مو را مى روياند
رابطه مسواك با حالت روحى و عقلى و غير از اينها
آثار كثيف بودن دهان
مسواك كردن ، نجات دهنده مى باشد
مسواك كردن ، اشتها به طعام مى آورد
خوشبو شدن دهان و فصاحت
مسواك كردن با ريشه نى و ريحان و غير از اين دو
مسواك كردن با چوب اراك و مثل آن
مسواك بايد به طور عرضى زده شود نه طولى
بعد از مسواك كردن ، مضمضه لازم است
كمترين و معمولى ترين مسواك
مسواك كردن با گلاب
مسواك كردن در حمام
مسواك در مستراح
اوقات مسواك كردن و مسواك كردن روزه دار
زخم شدن لثه
مسواكهاى مختلف و متعدد
مسواك كردن و آلودگيهاى خارجى
مستحب بودن وضو هنگام طعام
خلال كردن بعد از طعام
خلال كردن از نظر شرعى
اقتدا كردن به پيامبر اسلام (ص )
به حرج و سختى افتادن در ترك خلال
خلال كردن براى مُحرِم
فايده هاى خلال
لازم است آنچه به وسيله خلال خارج مى شود، به بيرون ريخته شود
مضمضه كردن بعد از خلال
وسايلى كه استعمال آنها در خلال
صحيح نيست
محافظت كردن از لثه
خلال براى مهمان
سخن آخر در اينجا
سخن پايانى
فهرست منابع و مآخذ
| 
